De verjaging van de overlastgevende kolonie gebeurt met toestemming van de provincie Drenthe. De roek is namelijk beschermd, en volgens de natuurwet moet je de vogel ongemoeid laten, ook bij overlast. Maar wel tot op zekere hoogte. Bij ernstige gezondheidsschade of extreem veel schade aan gewassen mag er ingegrepen worden.
Verstoorde nachtrust
En die ‘zekere hoogte’ was in Marsdijk een tijd geleden al bereikt. Daar klagen bewoners die vlak bij de hoofdkolonie wonen al jaren over hun verstoorde nachtrust. Want bij het krieken van de dag beginnen de roeken al te schreeuwen, helemaal als de nesten gevuld zijn met jongen.Maar een geluidsbooster met knallen van een jachtgeweer en de schreeuw van een havik, de natuurlijke vijand van de roek, doet z’n werk. Zodra de roeken zich laten zien en herrie schoppen, geven de leden van de werkgroep Roekenloos Marsdijk de overlastgevende kolonie een koekje van eigen deeg, en bestoken ze de zwarte vogels met de geluidseffecten.
Bewoner Onno Oostland, die al jaren gebukt gaat onder slapeloze nachten, is blij dat het helpt. Maar echt helemaal weg zijn de roeken tot zijn spijt nog niet. “Op dit moment is het even stil. En de afgelopen periode ging het ook best goed. Maar vanmorgen stond ik hier toch alweer om zes uur onder de bomen, want er was weer een hele groep bezig ons uit de slaap te schreeuwen. De ene keer zijn het er een stuk of tien, maar vanmorgen waren ze met tientallen”, laat hij weten aan RTV Drenthe.
Oostland realiseert zich dat het maar tijdelijk is, de provinciale ontheffing voor het verjagen. Want na september moet het verjagen weer stoppen. Oostland’s hoop is nu gericht op het weghalen van de roekenkolonie. Dat staat in de toekomst ook wel te gebeuren, volgens een roekenbeheerplan van de gemeente Assen. Maar zijn geduld, en die van medeklagers rondom de hoofdkolonie bij de Beekdalhoeve, wordt minstens nog anderhalf jaar op de proef gesteld. Eerst gaat de gemeente een proef doen met het weghalen van nesten van subkolonies in de wijk Marsdijk. En dat zijn er zo’n tien.
Nesten verplaatsen
Volgens gedragsbioloog Diederik van Liere, die de gemeente begeleidt bij het indammen van de roekenoverlast, worden zo’n twintig nesten van andere broedplaatsen in Marsdijk nog dit jaar verplaatst. De gemeente heeft hiervoor een flinke rij eikenbomen op het oog, aan de oostkant van Marsdijk, buiten de bebouwing. “Daar zitten ze straks dicht bij hun foerageergebied, dat zijn de akkers buiten Loon. Daar gaan ze net als nu op zoek naar voer, en hebben ze straks ook vlak bij hun rust- en broedplaats”, vertelt Van Liere.
Volgens Van Liere komt er heel wat bij kijken, om de roeken te verleiden te verkassen. “Maar we weten wat ze willen, en hoe ze ‘t willen, dus we gaan het zo aantrekkelijk mogelijk maken.” Bedoeling is dat er volgend jaar gemonitord wordt of de roeken de alternatieve locatie ook echt gaan betrekken. “We stimuleren dat door de nesten elders in Marsdijk allemaal weg te halen, en opnieuw nestelen te ontmoedigen, door drievorktakken uit de bomen te halen. Die gebruiken ze voor hun nest. En zodra we toch weer beginnende nesten zien op plekken waar we ze niet willen, dan wordt het bouwsel verwijderd”, aldus Van Liere.
‘Zuur voor bewoners’
Volgens Van Liere worden de nesten van de hoofdkolonie rond De Beekdalhoeve met rust gelaten, totdat blijkt dat de alternatieve locatie aanslaat. “Ik begrijp dat het zuur is voor de klagende omwonenden. Maar meteen ook deze roekenkolonie weghalen, dat mag domweg niet. Eerst moet de nieuwe kolonie buiten de woonwijk goed gesetteld zijn, dat zal ergens in februari of maart duidelijk worden. En dan gaan we kijken of roeken uit de hoofdkolonie misschien ook alvast de vlucht daar naartoe nemen. Maar volgend jaar zal de broedperiode toch ook weer rond de kinderboerderij zijn. Die nesten moeten we laten zitten.”
Daardoor zal Oostland volgend jaar toch weer verstoorde nachten krijgen, zo waarschuwt de gedragsbioloog. “Pas in 2024 kunnen we de schreeuwende roeken voor zijn huis op z’n vroegst verplaatst hebben, het is niet anders.”
‘Niet nog een jaar ellende’
Maar Oostland legt zich daar niet zomaar bij neer. Hij wil in een komend overleg met de gemeente nog eens aankaarten of het niet wat sneller kan. Ook al heeft het verjagen met de geluidsbooster wel de nodige rust gebracht, weg is de roekenoverlast nog lang niet.
“Ik wil niet nog weer een jaar in die ellende zitten, er moet eerder doorgepakt worden door de gemeente. Want vergeet niet, we zitten hier al jaren mee. En nu pas gebeurt er iets. En ik snap dat het gaat om een beschermde vogel, en dat er nu eenmaal wetten zijn die het dier beschermen, maar wij lijden gezondheidsschade. Waarom wordt de mens dan niet beschermd?”
Naar een roekenloos Marsdijk
Diederik van Liere begrijpt de frustratie bij Oostland. “Maar het uiteindelijke doel van ons is, net zoals de naam van de werkgroep luidt, een Roekenloos Marsdijk. Maar dat zal echt niet eerder zijn dan in 2024. Maar de overlast heeft nadrukkelijk onze aandacht, en we zijn blij dat in elk geval het verjagen ook effect heeft. Dat is al een mooi begin van de aanpak van het roekenbeheerplan, nu het vervolg met verplaatsing van nesten, stap voor stap. En hopelijk heeft dat straks ook succes”, besluit Van Liere.
Beluister hier een fragment van de geluidseffecten tegen roeken.